Nieuwe wielerreglement door rechtbank vernietigd omdat het transvrouwen discrimineert
Het in juli 2023 door een internationale wielerorganisatie aangescherpte wedstrijdreglement voor vrouwenwedstrijden is, volgens de rechtbank van eerste aanleg in Brussel, discriminerend voor transvrouwen. Die uitspraak komt er in een zaak van een trans wielrenster tegen een internationale wielerorganisatie en de Belgische wielerfederatie. De atlete werd uitgesloten op basis van een nieuw reglement van de internationale organisatie, dat strenge voorwaarden stelt aan de toegang van trans vrouwen tot vrouwenwedstrijden. Dit reglement is discriminerend, oordeelt de rechtbank, en verklaart het nietig. De organisatie moet een morele schadevergoeding aan de vrouw betalen. Beide organisaties kunnen nog wel beroep aantekenen tegen het vonnis.
Tot midden 2023 voldeed de wielrenster aan de voorwaarden om deel te nemen aan vrouwenwedstrijden. De vorige regelgeving van de internationale wielerorganisatie vereiste een zeer laag testosterongehalte gedurende ten minste 24 maanden zonder onderbreking. Maar sinds juli 2023 gelden er aangescherpte regels: trans vrouwen moeten nu ook aantonen dat ze vóór de puberteit, of in ieder geval vóór hun twaalfde levensjaar, in transitie gingen om in de vrouwencategorie te mogen deelnemen. Deze wijziging van het reglement leidde tot de intrekking van de licentie van de atlete en haar onmiddellijke uitsluiting van vrouwenwedstrijden.
Nieuwe voorwaarden zijn disproportioneel, zonder wetenschappelijk bewijs en onrealistisch
De rechtbank oordeelde dat deze regels een verschil in behandeling tussen trans vrouwen en cis vrouwen inhouden. Om een dergelijk verschil in behandeling wettelijk toe te staan, moet het een legitiem doel dienen en moeten de regels noodzakelijk en proportioneel zijn. De rechter erkende dat de wielerorganisatie streeft naar eerlijkheid in vrouwelijke sportcompetities, maar constateerde dat de huidige regels te ver gaan en niet gebaseerd zijn op voldoende wetenschappelijk bewijs.
De rechtbank herinnerde eraan dat de internationale wielerorganisatie zélf had gewaarschuwd voor het gebrek aan betrouwbare wetenschappelijke gegevens over dit onderwerp en de noodzaak onderschreef om nieuw onderzoek te doen. De medisch directeur van deze organisatie heeft herhaaldelijk verklaard dat het op basis van de huidige kennis onmogelijk is om te bevestigen dat trans vrouwen een voordeel behouden dat voortvloeit uit de mannelijke puberteit. Voor de rechter is de conclusie duidelijk: “Het is wetenschappelijk niet bewezen dat wielerwedstrijden voor vrouwen, waaraan zowel cisgender- als transgendervrouwen deelnemen, een probleem vormen voor de sportieve eerlijkheid.”
De rechter constateerde ook dat de voorwaarde om vóór de leeftijd van 12 jaar in transitie te gaan onrealistisch is en dat deze voorwaarde in feite alle trans vrouwen uitsluit. In de praktijk zou de transitie op zeer jonge leeftijd moeten worden gestart, door een continu gebruik van puberteitsremmers.
Een uitspraak van groot belang voor trans wielrensters
Het bevel van de rechtbank is onmiddellijk uitvoerbaar en bepaalt dat de wielerorganisatie niet langer het recht heeft om op basis van dit reglement een licentie of deelname aan vrouwenwedstrijden te weigeren. De wielerorganisatie kan nog beslissen om in beroep te gaan.
Foto: Ben Kerckx // Pixabay
