Amerikaanse Hooggerechtshof buigt zich mogelijk over afschaffing homo-huwelijk

Het Amerikaanse Hooggerechtshof gaat zich mogelijk binnenkort buigen over het huwelijk voor koppels van hetzelfde geslacht. Dat is het gevolg van een beroep in een rechtszaak waarin een voormalige griffier van de burgerlijke stand van Kentucky werd veroordeeld tot het betalen van een schadevergoeding van 100.000 dollar en voor 260.000 dollar aan juridische kosten die de burgerlijke partij maakte.

Voor de oorsprong van deze zaak moeten we terug naar 2015. Toen boog het Amerikaanse Hooggerechtshof zich over de zaak Obergefell v. Hodges en oordeelde dat het huwelijk in alle staten moest worden opengesteld voor alle koppels, ongeacht hun geslacht. Terwijl de beslissing van het Hooggerechtshof in vrijwel alle Amerikaanse staten werd geïmplementeerd, weigerde de staatsgriffier voor de Amerikaanse staat Kentucky, Kim Davis, huwelijksakten uit te reiken aan koppels van hetzelfde geslacht. Zij vond dat dit indruiste tegen haar persoonlijke en religieuze overtuigingen als christen en zei dat het ondertekenen van huwelijksakten haar medeplichtig zou maken aan iets wat volgens haar geloof zondig was.

Het homokoppel David Ermold en David Moore spande daarom een rechtszaak aan tegen Davis, en de rechter veroordeelde haar tot het afleveren van ondertekende huwelijksakten aan alle koppels die wilden trouwen. Ze legde zich hier niet bij neer en werd op 3 september 2015 gearresteerd wegens minachting van de rechtbank (contempt of court). Ze zat enkele dagen in de gevangenis. Op 8 september 2015 werd ze vrijgelaten, onder voorwaarde dat ze zich niet meer bemoeide met haar medewerkers, die alsnog huwelijksvergunningen begonnen uit te geven. In 2023 kende een jury aan het homokoppel een emotionele schadevergoeding toe van 100.000 dollar wegens schending van hun grondrechten. Ook moest Davis de door het koppel gemaakte juridische kosten terugbetalen.

Tegen dat vonnis verzet Davis zich nu, in een door haar advocaat ingediend verzoekschrift aan het Hooggerechtshof. Uit het verzoekschrift blijkt dat het beroep gebaseerd is op verschillende religieuze bezwaren tegen het homohuwelijk en wordt er beweerd dat dit in strijd is met de Amerikaanse Grondwet. “Obergefell was ‘buitengewoon fout’, ‘zeer schadelijk’, ‘ver buiten de grenzen van elke redelijke interpretatie van de verschillende grondwetsbepalingen waar het vaag naar verwees’ en bevond zich ‘vanaf de dag dat het werd uitgesproken op ramkoers met de Grondwet’,” aldus Mat Staver, de advocaat van Davis. In de komende weken moeten de rechters van het Hooggerechtshof beslissen of ze de zaak behandelen of niet. Het Hooggerechtshof weigerde eerder al een soortgelijke zaak te behandelen.

Volgens Staver is deze zaak “de ideale gelegenheid om het materiële due process (Obergefell v. Hodges) opnieuw te bekijken, omdat die uitspraak ‘elke grondslag in de Grondwet mist’.” “Deze gebrekkige uitspraak heeft rampzalige gevolgen gehad, waardoor mensen zoals Davis ‘het steeds moeilijker vinden om deel te nemen aan de samenleving zonder in conflict te komen met Obergefell en het effect ervan op andere antidiscriminatiewetten’,” gaat het verder. “En totdat het Hof zijn ‘creatie van niet in de tekst verankerde grondwettelijke rechten’ opnieuw onder de loep neemt, zal Obergefell rampzalige gevolgen blijven hebben voor de godsdienstvrijheid.”

Die exacte redenering werd ook gebruikt om een rechtszaak aan te spannen tegen de uitspraak in de zaak Roe v. Wade, die vrouwen het recht op abortus gaf. Op 24 juni 2022 oordeelde het Amerikaanse Hooggerechtshof dat er geen federaal grondwettelijk recht op abortus bestaat. Vanaf dat moment mochten afzonderlijke staten zelf bepalen of, en onder welke voorwaarden, abortus legaal is.

In de komende weken moet het Hof, dat momenteel een conservatieve-liberale meerderheid van 6 tegen 3 heeft, beslissen of het het verzoekschrift van Davis en haar advocaat in behandeling neemt. Drie van de rechters (Neil Gorsuch, Brett Kavanaugh en Amy Coney Barrett) zijn benoemd door president Donald Trump, en drie (John Roberts, Clarence Thomas en Samuel Alito) door George W. Bush. In een opiniestuk schreef Clarence Thomas, de meest conservatieve rechter van het Hof, dat het arrest dat het homohuwelijk legaliseerde de Amerikaanse Grondwet en de principes van de natie verdraait, de politieke processen en vrijheden ondermijnt en de godsdienstvrijheid bedreigt. Hij pleitte daarom voor het herzien van de openstelling van het huwelijk voor koppels van hetzelfde geslacht.